In de vorige blog was het al aangekondigd: deze maand focus op aandacht! Naar aanleiding van de complimentendag op 1 maart hebben we de vorige maand ingezoomd op het geven van waardering in de vorm van een compliment. Een ander element van het compliment was het geven van oprechte aandacht.
Wat gebeurt er als je aandacht geeft aan iets? Hoe werkt dat in je brein en wat is hiervan het resultaat? Op deze vragen en nog meer, krijg je in deze blog antwoord.
Wat je aandacht geeft groeit
Waarschijnlijk ken je de uitspraak ‘alles wat je aandacht geeft, groeit’ wel. Deze uitspraak heeft inmiddels eeuwen overleefd. De uitspraak komt van Aristoteles. Hij bekeek de natuur op wetenschappelijke wijze. Daarbij kwam hij tot de conclusie dat alles in de natuur ‘potentie’ heeft. Wat bedoelde hij daarmee?
Als je bijvoorbeeld kijkt naar een eikel, dan zit hierin de potentie om uit te groeien tot een volledige eikenboom. Hetzelfde met zaadjes van bloemen en planten. Hoe klein het ook is, in wezen heeft het alles in zich om uit te groeien tot een bloem, plant of boom. Of deze potentie ook tot wasdom komt, is afhankelijk van diverse factoren.
Van alle eikels die van de boom vallen, zijn er maar weinig die ook daadwerkelijk uitgroeien tot een volledige boom. Dit is niet omdat er slechts enkele eikels zijn die alles in zich dragen om uit te groeien. Dat hebben ze allemaal. Je hebt dus blijkbaar meer nodig. Vruchtbare grond om in te kunnen ontspruiten bijvoorbeeld, met voldoende toevoer van water en zonlicht.
"Het grootste geschenk dat je iemand kan geven is oprechte aandacht"
Tegenwoordig is de uitspraak van Aristoteles nog steeds actueel en veel gebruikt. Hoewel we al jaren weten dat gerichte aandacht iets kan laten uitgroeien, komt het toch nog vaak genoeg voor dat we in de praktijk deze aandacht op dingen richten die we juist níet willen laten groeien.
Van strafwerk naar groeiperk…
Nog steeds komt het voor dat op school strafwerk gegeven wordt. Kun jij je het je nog herinneren? Meestal moest je een aantal keren dezelfde zin schrijven: “ik mag niet praten in de les”, “ik mag niet andere kinderen pesten”. Ik merk dat veel volwassenen, die ooit strafwerk hebben moeten schrijven op school, nog steeds weten wat ze hebben geschreven. Niet zo vreemd als je weet dat je die zin waarschijnlijk vaak hebt herhaald en daarmee aardig hebt verankerd in je brein. De vraag is echter of ze je hiermee het gewenste gedrag hebben laten vastleggen.
Even een ander voorbeeld om dit toe te lichten. Misschien ken je dit al wel. Als ik je vraag om niet te denken aan een roze olifant, waar denk je dan aan? Precies! Aan die roze olifant natuurlijk! Terwijl ik toch duidelijk had gevraagd hier níet aan te denken. Hoe komt dit?
Door te vragen iets niet te doen of ergens niet aan te denken, richt je juist je aandacht daar op. Als ik had gevraagd om te denken aan een rode klaproos dan had je hoogstwaarschijnlijk niet gedacht aan de roze olifant maar aan die rode klaproos. Bij het schrijven van strafwerk wordt de aandacht gelegd op hetgeen je niet meer mag doen. Met het voorbeeld van de roze olifant hebben we al aangetoond dat het blijkbaar onmogelijk is om te vragen ergens níet aan te denken. Eigenlijk schenk je hiermee juist aandacht aan hetgeen je wilt laten verdwijnen.
Dus met deze strafregels bereik je eigenlijk juist het tegenovergestelde. ‘Alles wat je aandacht geeft groeit’. Inderdaad! Dat geldt zowel voor gewenste als ongewenste dingen. Dus even stilstaan waar je jouw aandacht aan gaat besteden, is zo gek nog niet. Zo voorkom je dat je het verkeerde laat groeien, wat eigenlijk niet je bedoeling was.
Waarom aandacht voor oud zeer vaak niet werkt
Deze kennis heeft een behoorlijke verschuiving teweeggebracht in de wereld van coaching en psychosociale begeleiding. Naarmate we steeds meer te weten komen over hoe ons brein werkt, worden er steeds meer methodes en technieken ontwikkeld die daar gebruik van maken. Sqribox® is er daar uiteraard één van. Maar wat dacht je van NLP bijvoorbeeld? NLP staat voor Neuro Linguistisch Programmeren. Neuro: het brein dus. Eén van de uitgangspunten van NLP is dat je vooral niet te lang blijft stilstaan bij de situatie waar je juist vanaf wilt. Het even terughalen in het bewustzijn om het tegenover de gewenste situatie te kunnen zetten zodat je kunt het verschil kunt voelen, en je daarmee gemakkelijker de beweging maakt naar de gewenste situatie, is natuurlijk prima. Maar dat is wat anders dan er lang bij stil blijven staan en de ongewenste situatie tot in detail analyseren.
Toch is dat wat in de traditionele benaderingen meestal gebeurt. Nog steeds zijn er diverse methodes waarbij je inzoomt op een gewoonte, gedrag of situatie waar je juist vanaf wilt. Door dit te doen, schenk je juist aandacht aan hetgeen je wilt ombuigen of veranderen. En, zoals we hiervoor al zagen, tegen je brein zeggen dat je iets níet wilt, daar kan het helemaal niets mee. Het brein kijkt naar hetgeen jouw aandacht krijgt. Die neuropaden worden versterkt en in dit geval zijn dat de paden die je juist zou willen afzwakken.
Niet vreemd dus, dat je steeds meer methodes, technieken en werkwijzen ziet ontstaan die vooral kijken naar waar je wél wil staan, zodat hier de aandacht naar toe gaat en juist dat kan gaan groeien.
Hoe zit dat nu met aandacht en complimenten?
In de vorige blog stond het geven van complimenten centraal. Daarin heb je kunnen lezen waarom ons brein zoveel gemakkelijker de dingen detecteert die niet zo goed lopen: de kritiekpunten. Er is uitgebreid stilgestaan bij onze evolutie die er tot op de dag van vandaag voor zorgt dat onze verbeterpunten meer aandacht krijgen, en onder een vergrootglas gelegd worden, en de positieve punten gemakkelijk weggewuifd worden.
Dus onze kritiekpunten krijgen automatisch, mede door onze evolutionaire ontwikkeling, meer aandacht. Hoe blij word jij van het continu bevestigd krijgen wat níet goed gaat? Hoe positief en gemotiveerd zet dat jou aan tot actie om iets te veranderen? Laatst hoorde ik een podcast van een interview met Daan Jensen (zie link onder deze blog) waarin hij vertelde dat steeds meer mensen bij hem kwamen voor tennislessen. Waarom? Omdat hij juist aandacht richtte op wat er allemaal goed ging en niet continu het vergrootglas legde op al die elementen die niet goed gingen. Het is zelfs duidelijk dat topsporters voor een belangrijke wedstrijd heel bewust de focus leggen op een positieve mindset. Aandacht aan alles wat mis kan gaan, kweekt onzekerheid en maakt dat excellent presteren eigenlijk al uitgesloten is. Ook hier weer: wat je aandacht geeft dat groeit. Als jij bezig bent met wat je wilt bereiken, en minder met wat je tegenhoudt, is de kans vele malen groter dat je het uiteindelijk ook gaat bereiken.
Bij het geven van een compliment, of het uiten van waardering op welke wijze ook, leg je de aandacht juist op het positieve en laat je dit daarmee groeien. Je hebt ook al kunnen lezen in de vorige blogs dat we ons liever ‘fijn’ voelen en dat we ‘pijn’ willen vermijden. Aandacht blijven geven aan kritiekpunten maakt dat je continu wordt herinnerd aan die ‘pijn’.
En dan hebben we het nog niet gehad over de leuke bijvangst: het is gewoon veel leuker om mensen een positief compliment te geven waar ze blij van worden dan alleen aandacht te schenken aan kritiekpunten. Dus waar wacht je nog op! Het is misschien al lang 1 maart geweest, maar met deze kennis weet ik zeker dat je het hele jaar meer complimenten gaat geven en aandacht gaat schenken aan hetgeen je echt wilt laten groeien.
Ook interessant om te lezen:
– Gun je brein een complimentje met deze 6 tips
