Eigenlijk was deze blog meer geschikt voor december: de aanloop naar Nieuwjaar. De dagen dat iedereen zich op zijn eigen manier voorbereidt op het nieuwe jaar dat in het verschiet ligt. Maar dat is dan ook precies het moment dat ik achter mijn laptop zat en deze blog begon te schrijven die jullie nu lezen.
Afgelopen november mocht ik met een aantal geweldige partners het event ‘Geef kleur aan verlies’ organiseren*. En naarmate Nieuwjaar dichterbij kwam, realiseerde ik me steeds meer dat Nieuwjaar niet voor iedereen een feestelijke aangelegenheid is. Het event was absoluut een feestje! Maar voor een groep mensen is oud op nieuw een jaarlijks terugkerende verlieservaring.
Afscheid: waarom is Nieuwjaar voor mij geen feest?
Ik was inmiddels oud genoeg om op te blijven en met ‘de grote mensen’ Nieuwjaar te vieren. In de pyjama spelletjes spelen, kijken naar de oudejaarsconference van Seth Gaaikema op tv, veel lekkers op tafel en nog meer mensen om ons heen. Een gezellige boel dus.
Mijn moeder was een ontzettend sociaal mens. Er konden nooit genoeg mensen zijn en de deur stond altijd open. Zeker op zaterdag was het bij ons altijd de zoete inval. En oud op nieuw werd dan ook altijd gevierd met hordes mensen. En als we ‘onder ons’ thuis bleven, dan zat meteen na 12 uur de hut vol en streek de hele buurt bij ons neer.
Zeker als het huis vol zat, werd de stemming steeds joliger naarmate middernacht dichterbij kwam. Blijkbaar was het toch de bedoeling om de start van het nieuwe jaar als een feestje te zien. Maar ik voelde me dan alles behalve feestelijk. En als het even lukte dan sloop ik tussendoor weg en stond ik op mijn kamer voor mijn raam naar buiten te kijken. Ik was meer bezig met het overdenken van het afgelopen jaar dan het jaar dat voor me lag. Weer een jaar voorbij. Een jaar dat nooit terug zou komen. Had ik er wel genoeg uitgehaald? Had ik niet teveel kansen gemist? Kortom, melancholie alom en het voelde bijna als een rouwproces. Een keiharde confrontatie met de voortschrijdende tijd.
Afscheid nemen van een jaar vol leven.
Als kind was ik er nooit zo mee bezig wat normaal was. Ik zag dat de rest van de mensen plezier had en ik niet. Dus zou ik wel niet normaal zijn en mijn overdenkingen deelde ik dan ook niet. Oud op nieuw was voor mij een eenzaam proces en op die leeftijd vroeg ik me niet af waar het vanaf kwam en waarom ik er zo in zat. Voor mij voelde het als een proces van afscheid nemen. Niet dat ik daar op dat moment zo bewust over nadacht, maar terugkijkend nu, is dat precies wat het was.
Vreemd genoeg maakte het niet eens uit of ik een ‘goed’ of ‘slecht’ jaar had gehad. De melancholie en het terugkijken kwamen altijd. Alsof ik koortsachtig op zoek was naar de momenten van dat jaar die nog vastgehouden moesten worden. Alsof ik bang was dat er momenten of ervaringen waren die ik niet voldoende naar waarde had geschat. Moest ik daar nog iets mee? Maar ook beseffend dat het niet terug zou komen. Tijd schreed voort en op de kalender ging onherroepelijk een ander cijfer verschijnen.
"The bad new is: time flies. The good news is: you’re the pilot"
Verder stond ik er niet zo bij stil. Ik had behoefte aan dat moment van contemplatie en ergens zorgde ik dat ik zo’n moment ook even opzocht. Al moest ik een tijdje op het toilet gaan zitten om vragen van anderen te voorkomen.
Nog steeds merk ik dat ik behoefte heb aan dat moment van contemplatie. En inmiddels ben ik daarin niet alleen meer. Ik zie mijn dochter elk jaar door hetzelfde proces gaan. Wat fijn, ik ben niet meer alleen! Wat jammer, want ik gun haar dat heerlijke gevoel dat de hele wereld nog aan je voeten ligt en je alles nog kunt realiseren…
Hoe kan het anders?
Wat? Voor het eerst besefte ik dat het zwelgen in de nostalgie ook een keerzijde heeft. Nog steeds voel ik de behoefte om het afgelopen jaar de revue te laten passeren en hier even bij stil te staan. Welke mooie momenten heb ik meegemaakt? Van wie of wat heb ik afscheid genomen of moeten nemen? Wat heeft dat betekend. Wat heb ik bereikt en wat niet? Wat wil ik meenemen naar het volgende jaar en wat wil ik juist anders doen?
De tijd tussen Kerst en oudjaar gebruik ik dan ook, zoals velen met mij, om het afgelopen jaar te evalueren en plannen te maken voor het volgende jaar. Maar ook om stil te staan bij wat ik achter me heb gelaten of moeten laten en of ik een deel daarvan mee wil nemen het volgende jaar in, waarom en hoe dan.
Het afgelopen jaar startte voor mij met een déjà vu. Ik zag mijn dochter door hetzelfde proces gaan als ik deed als kind, alleen had zij haar weg daar nog in de vinden. En ik gunde het haar zo om haar manier daar nu al in te ontdekken, en niet pas na 35-40 jaar, zoals bij mij het geval was geweest. Maar pas net voor dit nieuwe jaar kwam die vraag natuurlijk weer naar boven en een antwoord had ik nog niet direct. Het enige dat ik haar op dat moment kon bieden was aangeven dat ik zag waar ze doorheen ging en het bespreekbaar maken. Laten zien dat ze niet alleen was.
Ruimte voor reflectie
De laatste week van het jaar dook ik weer de boeken van het afgelopen jaar in, keek ik terug op het plan dat ik voor 2022 had gemaakt, liet ik de mooie momenten met mijn dierbaren de revue passeren en zette ik op papier wat ik het komende jaar graag zou willen realiseren en beleven. Mijn 10-jaren plan werd erbij gepakt en ik besloot een vision board te maken. Niet voor mijzelf, die had ik al gemaakt. Deze keer wilde ik er een maken, alleen voor mijn bedrijf.
Op zolder heb ik vier opbergboxen vol met plaatjes uit talloze tijdschriften die ik in de loop van de jaren heb verzameld en de tafel werd vrijgemaakt voor een chaos aan plaatjes, A3-vellen, scharen en plaksel. Nu is mijn dochter heel creatief. Geef haar een potlood of een muziekinstrument en ze is in haar element. Kijk maar eens terug naar één van de vorige blogs en dan zie je hoe haar huiswerk soms meer bestaat uit haar tekeningen dan het daadwerkelijke huiswerk.
‘Wat is eigenlijk de bedoeling?’ vroeg ze me. Ik legde haar uit wat het idee achter een vision board was en ze besloot mee te doen en er een voor haarzelf te maken. Hoewel ze in eerste instantie niet goed wist waar te beginnen, was ze al snel driftig plaatjes opzij aan het leggen van haar droomhuis, de harp, muziek, lekker eten, dieren die voor haar een symbolische betekenis hadden. Ik moest zelfs een paar foto’s, die ze zelf had gemaakt, printen, zodat ze die kon gebruiken.
Op oudjaarsavond, vóór het nieuwe jaar aanbrak, waren we allebei klaar en 2 uur voordat het nieuwe jaar startte gingen onze vision boards door de lamineermachine. En natuurlijk lag er voor mij weer een mooie intentie klaar voor een nieuwe sqribl.
Blik op de toekomst: een jaar vol mogelijkheden
Heerlijk onder ons (tja, ik lijk daarin niet zo op mijn moeder moet ik toegeven), bewogen we met Uno Flip richting het nieuwe jaar. En al toastend gingen we feestelijk met zijn vieren de grens over naar 2023. Voor mij zonder behoefte aan terugkijken en melancholie, want dat had ik al gedaan in de week daarvoor. Daar had ik uitgebreid de tijd voor genomen. En mijn dochter had even 5 minuten een moeilijk moment en dat was het. Ook voor haar ging het een stuk gemakkelijker dan voorheen.
Lag dat aan het feit dat we het bespreekbaar hadden gemaakt? Had het maken van het vision board haar geholpen omdat er zoveel gaafs op stond waar ze naar toe wilde werken? Het exacte antwoord heb ik niet, maar ik zie wel dat er stappen zijn gemaakt. En ik geloof zeker dat serieus genomen worden in welk gevoel van verlies dan ook, zeker bijdraagt. Hoe dan ook, de zoektocht gaat door, maar volgens mij zijn we een aardig eind op weg.
Hoe was het voor jou om het oude jaar achter je te laten? Ben je daar mee bezig? Hoe pak jij dat aan? Ik ben ontzettend benieuwd naar jouw ervaringen en verhalen.
* Heb je het event in november gemist. Geen probleem. Op 15 april wordt deze nog een keer georganiseerd. Laat hier je mailadres achter als je op de hoogte gehouden wilt worden.
Ook interessant om te lezen:
– Hoe leer jij? De frustratie de baas
– Goede voornemens down de drain? Niet met deze 5 tips
