Ken jouw leerstijl! De frustratie de baas – dl.2

De conclusie was in elk geval dat het handig is om te ontdekken welke vorm van leren het beste bij je past. In de jaren ’80 van de vorige eeuw heeft Kolb hier onderzoek naar gedaan. Pfff, dat klinkt lang geleden. Mijn jeugd lijkt nu wel heel ver weg…

Welke leerstijl past het beste bij jou?

Naast Kolb zijn er diverse andere leerstijlen te onderscheiden. Een decennia na Kolb heeft Vermunt bijvoorbeeld ook zijn eigen indeling gemaakt. In deze blog wil ik vooral even kijken naar Kolb. En daarbij moet ik een disclaimer plaatsen. Hoewel ‘leerstijlen’ een begrip is uit de cognitieve psychologie en didactiek, is er geen wetenschappelijk bewijs dat leerstijlen daadwerkelijk bestaan (The Guardian, 2017).

Toch zien we dat binnen het onderwijs, waar ‘binden en boeien’ al jaren een thema is, de vier leerstijlen van Kolb vaak als leidraad worden gebruikt. Dus ik ben zo vrij om dat hier ook te doen. De verschillende denkstappen en gedragingen zijn door hem gedefinieerd in vier leerstijlen (Profcoaches).

De vier denkstappen die hij onderscheidt zijn op 2 assen te leggen:

  • Wil je vooral alles begrijpen of ben je meer van het praktisch ervaren? Ofwel: ben jij van de concrete ervaring of het abstract conceptualiseren?
  • Ben je meer extern of intern gericht? Met andere woorden: ga jij actief experimenteren of juist reflectief observeren?

Hiermee komt hij op vier verschillende leerstijlen

"Learning is the process whereby knowledge is created through
the transformation of experience "

Wat betekent dit voor mij?

Dit is één van de centrale vragen die de ‘dromer’ zich afvraagt. De dromer heeft een groot voorstellingsvermogen en ziet verschillende invalshoeken. Creativiteit en genereren van nieuwe ideeën kun je hier vinden. De dromer gaat voor de ervaring en is vooral intern gericht.

Emotie, verbeelding, voorstellingsvermogen, fantasie, observeren, persoonlijke betekenisgeving zijn een paar termen die in deze leerstijl centraal staan. Ze willen hun zintuigen gebruiken en alles inzetten, ervaren en onderzoeken. Vervolgens is reflectie en feedback daarop minstens zo belangrijk.

De dromer zoekt antwoord op de vraag: ‘waarom wel of niet’? Hierbij zoeken zij vooral een praktische inslag om antwoord op deze vraag te krijgen. De dromer leert door zich in te leven. Daarom zijn meningen en ervaringen van anderen belangrijk.

Waar zit de logica?

Ook de ‘denker’ is meer intern gericht en leert door reflectief te observeren. In tegenstelling tot de dromer stort hij zich niet meteen in de actie, maar wil hij begrijpen hoe iets in elkaar zit. Informatie, feiten en begrippen worden geanalyseerd. Hij is op zoek naar logische samenhang en intellectuele uitdaging. Waar de dromer vaak juist geïnteresseerd is in mensen en interpersoonlijke relaties, ligt de interesse bij de denker vooral bij modellen.

Denkers zijn op zoek naar zo compleet mogelijke informatie waar ze de logische samenhang en kern uit halen door alles te vergelijken en onderzoeken. De denker zoekt antwoord op de vraag: ‘wat is het’? De theorie dient te kloppen en een logisch geheel te vormen. De denker leert door te onderzoeken.

Hoe vertaal ik dit in de praktijk?

Net als de denker, is ook de ‘beslisser’ gericht op het abstract conceptualiseren. Alleen meer extern gericht en staat de vertaling van de theorie n de praktijk centraal. Waar bij de denker de theoretische modellen en logische samenhang volledig dienen te kloppen, is de beslisser meer van het probleemoplossend denken en daarmee nemen van beslissingen in de te nemen route. Ook experimenteren met nieuwe wegen hoort bij deze leerstijl.

Voor hen is van belang dat opgedane kennis praktisch, geldig en toepasbaar is. Ze willen theorieën uitproberen in de praktijk en werken daarom ook vraag vanuit een probleemstelling waarbij ze methodes uit kunnen proberen in de praktijk.

De beslisser zoekt antwoord op de vraag: ‘hoe werkt het?’ Hierbij zijn ze veel bezig met ordening, efficiëntie en functionaliteit. Ze zoeken informatie die zich reeds bewezen heeft en niet, zoals de dromer, meningen van mensen. Afstreeplijsten en checklists zijn populair bij de beslisser.

Hoe kan ik hier meteen mee aan de slag?

De ‘doener’ maakt de slag naar de concrete ervaring, net als de ‘dromer’ en dan vooral gecombineerd met actief experimenteren. Doen, doen, doen dus. De doener is niet op zoek naar de onderbouwing met bewezen modellen zoals de beslisser, maar wil vooral nieuwe ervaringen ondergaan op actieve en intuïtieve wijze. De doener zoekt kansen en neemt risico’s.

Voor de doener is een bepaalde spanning nodig om zaken interessant te houden: continue actie en beweging met af en toe een crisis. Ze willen uitproberen en experimenteren. Door ‘trial en error’ komen ze erachter wat werkt en leren ze. Praktijkopdrachten en stages zijn ideale leerbronnen voor de doener.

Ze houden zich bezig met de vraag: ‘wat zou er gebeuren als?’ Afwisseling is van belang, snelle actie en to the point informatie. Heel anders dan bijvoorbeeld de denker en beslisser, die juist zoveel mogelijk bronnen en informatie willen. Vaak hebben ze liever informatie via beeld, geluid en film dan tekst en gaan ze goed op excursies en activiteiten.

Experimenteren en doen

Smijt die leerstijlen het raam uit...

Herken jij je in één van deze leerstijlen? Of heb je hetzelfde als ik en zorgt het voor helderheid én een hoop verwarring? Ik merk dat ik namelijk niet één van deze leerstijlen volg, maar hiertussen wissel, afhankelijk van de situatie en wat ik wil bereiken.

Heb ik net een nieuwe telefoon gekocht? Dan komt de ‘doener’ bij naar boven. Niets lezen, gewoon zo snel mogelijk experimenteren en via trial en error erachter komen hoe alles werkt. Maar toen ik jaren geleden begon met het schrijven van sqribls, ging de ‘beslisser’ op zoek naar antwoord op de vraag hoe het allemaal werkt en wat daar achter zit. Bij het vertalen van de techniek in een praktische toolbox kwam de ‘dromer’ naar boven. Ik wilde alles van zoveel mogelijk kanten bekijken en meningen en zienswijzen van anderen hielpen me verder. Hiermee kwam ik tot de essentie, die ik vervolgens zoveel mogelijk in detail wilde snappen en de ‘denker’ was druk bezig om modellen te begrijpen en ook Sqribox zelf in een model te gieten en over de andere modellen te leggen.

Zo zie je dat je meestal niet één leerstijl hebt, maar dat dit afhankelijk is van de situatie en de interesse. En dat is eigenlijk ook niet vreemd, want de diverse delen in je brein werken ook niet onafhankelijk van elkaar. Ze werken allemaal samen. Ook uit diverse onderzoeken blijkt inmiddels ook dat we niet één leerstijl volgen (Visser, 2017). Zoals je al ziet uit mijn eigen voorbeeld, wissel ik ook van leerstijl, afhankelijk van de situatie.

...of toch maar niet?

Scheikunde en tekenen

Dus stellen dat iemand één leerstijl volgt, is te kort door te bocht. Hoe iemand het beste leert in een bepaalde situatie is echter voor iedereen verschillend. Dus informatie op verschillende manieren aanbieden zodat je zelf kunt kiezen wat op dat moment het beste bij jou past, maakt dat mensen een optimale leerervaring krijgen. En we hebben in de vorige blog al gezien dat leren eigenlijk ook verandering is, dus ook bij verandering kunnen verschillende aanpakken nodig zijn om iets goed te laten landen.

Bovendien heeft het brein nog meer nodig om goed met verandering of leren om te kunnen gaan. Zoals beloofd gaan we daar in het laatste deel van deze drieluik nog op in. Voor nu is de denker in mij blij met de structuur en het model dat de leerstijlen van Kolb biedt om een complexe situatie als leren beter te begrijpen, zet de dromer het naast de andere inzichten en meningen om een zo compleet mogelijk beeld te krijgen, gebruikt de beslisser het om de Sqribox trainingen nog verder te verbeteren en de theorie daarin toe te passen en gaat de doener er vooral mee aan de slag.

Wat zijn jouw ervaringen met de leerstijlen? Waar herken jij jezelf het meeste in? Laat vooral jouw verhaal hier achter. Ik lees ze met veel plezier!

Verwijzingen

Profcoaches. (sd). David Kolb en de leerstijlen. Opgehaald van profcoaches.nl: https://hmnc.nl/3mvRQQg

The Guardian. (2017, maart 12). No evidence to back idea of learning styles. Opgehaald van theguadian.com: https://hmnc.nl/3Dn41pm

Visser, J. (2017, februari 16). Waarom we de ‘dromers, denkers en doeners’ uit het onderwijs moeten verbannen. Opgehaald van Decorrespondent.nl: https://hmnc.nl/3Do3aEJ

Gerelateerde artikelen: