Corona lessen: heb jij ze al opgepikt?

Na diverse maanden thuis werken, weinig tot geen direct persoonlijk contact, skypen, facetimen en zoomen, mogen we elkaar weer voorzichtig opzoeken. Overal om me heen merk ik dat er toch blijvend iets is veranderd. Wat maakt nu dat veel wijzigingen door deze Corona crisis wél een blijvend effect lijken te hebben terwijl we zo vaak worden geconfronteerd met veranderprocessen die maar niet willen beklijven?

Hoe vervelend de hele situatie rond Corona was en nog steeds is, op het gebied van blijvende verandering kunnen we hier blijkbaar toch diverse lessen uit halen. Daarom in deze blog aandacht voor de andere kant van de Corona crisis: welke lessen halen we uit deze ommezwaai die maakt dat veranderingen nu wel worden gerealiseerd; sterker nog, blijvend worden gerealiseerd?

Essentie van verandering

Laten we allereerst eens kijken wat er in essentie nodig is om een verandering te realiseren; om in beweging te komen. Om te beginnen dient er een wil te zijn om te veranderen of op zijn minst een noodzaak. Door de situatie rond Corona werden we geconfronteerd met een situatie die directe aanpassing vroeg van onze gewoonten. Als we hier voorheen geen trek in hadden, dan werden we nu ingehaald door een noodzaak, een gevoel van urgentie. En als we die dan toch niet zagen, dan werden we geconfronteerd met een pakket maatregelen vanuit de overheid waaraan dusdanige consequenties vast gingen, dan je het toch al snel uit je hoofd liet om deze te negeren.

Denk bijvoorbeeld aan het thuiswerken dat voorheen veel minder geaccepteerd werd en nu door de overheid streng geadviseerd, bijna verplicht werd. Of het feit dat het nu ineens heel acceptabel is elkaar online te ontmoeten via een scherm, terwijl we voorheen het hele land, zelfs de hele wereld over reisden om iedereen persoonlijk te ontmoeten.

Deze druk, in dit geval van buitenaf, geeft meteen een stok achter de deur.

Wanneer het gaat om het realiseren van een verandering voor jezelf, is het dan ook handig om op zoek te gaan naar de noodzaak voor jou om de verandering in te zetten. Een wens alleen blijkt niet voldoende. Pas wanneer de wens gepaard gaat met een gevoel van urgentie of een brandend verlangen, gaat de verandering daadwerkelijk ingezet worden.

In de actie!

Door de noodzaak zaken we in het begin van de Corona tijd – en nu nog – in een rap tempo allerlei nieuwe initiatieven ontstaan. Er moest thuis gewerkt worden, techniek werd ingeregeld om op andere manieren toch onderling contact te kunnen houden, trainingen werden omgezet in online varianten. De grote gemene deler is dat mensen in actie kwamen. Zonder actie ontstaat niets en gaat er ook geen verandering ingezet worden. Het gevoel van urgentie kan nog zo hoog zijn, zonder gerichte actie blijft het daarbij. Wel zie je dat een groter gevoel van urgentie maakt dat we sneller in actie komen.

In mijn omgeving zie ik de verschillen heel duidelijk. Al snel kwamen diverse horeca ondernemers met het aanbod om eten aan huis te brengen. Bij mij in de buurt is de ijssalon bijvoorbeeld maar heel beperkt dicht geweest. Heel snel kwamen ze met de mogelijkheid om online ijs te bestellen die je vervolgens, volgens strikte regels, op kon halen. Veel andere horeca gelegenheden zie je hetzelfde doen. En er lijken formules bij te zitten die ook in de toekomst blijven bestaan omdat ze enorm succesvol zijn gebleken.

De gemene deler die we hier zien, is dat mensen in actie zijn gekomen. Men is niet bij de pakken neer gaan zitten, maar is gaan zoeken naar oplossingen en heeft activiteiten ontplooid om deze uit te werken en in de markt te zetten.

Zonder actie geen verandering dus. Het lijkt een open deur, maar kijk maar eens om je heen. Hoeveel mensen ken jij die wel ideeën of dromen hebben, misschien zelfs al jaren, maar waar je niets ziet gebeuren? Meer dan je zou denken wed ik.

"To make ideas effective, we must be able to fire them off.
We must put them into action"

Zonder actie geen verandering dus. Het lijkt een open deur, maar kijk maar eens om je heen. Hoeveel mensen ken jij die wel ideeën of dromen hebben, misschien zelfs al jaren, maar waar je niets zit gebeuren? Meer dan je zou denken wed ik.

En nu volhouden…

Het volgende waar je tegenaan loopt bij veranderingen, is dat je snel terugvalt in oude patronen. Het nieuwe gedrag volhouden op langere termijn is vaak lastig. Ben je daar eenmaal doorheen, dan wordt het een stuk gemakkelijker.

We kennen allemaal voorbeelden waar we enthousiast begonnen aan een nieuwe goed voornemen: afvallen, meer sporten, stoppen met roken, meer tijd doorbrengen met vrienden en familie, noem ze maar op. Uit veel onderzoeken is al gebleken dat slechts een klein deel van deze goede voornemens daadwerkelijk uitmondt in een blijvende verandering.

Inmiddels hebben we van half maart tot eind mei bijna volledig thuis gezeten en ook nu nog is de situatie niet zoals die was vóór de Coronatijd. Door de lengte van de situatie in combinatie met de inkadering door overheidsmaatregelen, is de nieuwe situatie op veel punten normaal geworden. Natuurlijk blijft een aantal zaken onwennig, maar andere zijn volledig geaccepteerd en ingeburgerd. Zo vind ik het nu heel normaal om een winkelwagentje eerst te ontsmetten en altijd desinfecterende gel bij me te hebben bijvoorbeeld. Ook de vele afspraken die nu allemaal online gaan zijn voor mij te scharen onder het ‘nieuwe normaal’, zoals Rutte het noemt. Dit betekent niet dat het persoonlijk face-to-face contact niet wordt gemist. Het is echter een nieuwe gewone manier van ontmoeten geworden die blijft bestaan naast de fysieke afspraken.

Het feit dat de noodzaak ons dwong om gedurende langere tijd op een andere manier te gaan werken, maakt dat nieuwe omgangsvormen en gedragingen snel ‘eigen’ werden.

De noodzaak, het risico dat vast hangt aan het niet volgen van de nieuwe afspraken, samen met de sancties, geven een stok achter de deur die maakt dat we minder snel terugvallen in ons oude gedrag in deze situatie.

Stok achter de deur

Daarmee rijst meteen een volgende vraag: waarom hebben we deze stok achter de deur nodig? Is het niet voldoende om gewoon een verandering in te zetten met het voornemen, de intentie, deze vol te houden?

Vaak niet helaas. Als we niet ergens een stok achter de deur hebben, blijkt het veel te gemakkelijk om weer terug te vallen in ons oude gedrag, onze bekende patronen. In één van de volgende blogs ga ik uitgebreid in op dit fenomeen en waar het vandaan komt. Om het nu even praktisch te houden: je herkent vast de onwennigheid als je voor het eerst iets nieuws probeert. In eerste instantie schreeuwt alles in je lijf vaak om weer terug te gaan naar het oude vertrouwde. Een stok achter de deur helpt op die momenten om toch je nieuwe pad te blijven volgen. Dit kan een ‘stok’ zijn die je voor jezelf hebt geregeld. Bijvoorbeeld een beloning afspreken met jezelf als je iets x-aantal keren op de nieuwe manier hebt gedaan of iets voor en bepaalde periode hebt volgehouden. Zelfs dan blijkt het meestal nog heel lastig, want een afspraak met jezelf verschuiven is erg gemakkelijk en snel gedaan.

Meestal werkt het beter om een externe stok achter de deur te regelen. Dat is precies wat we doen als we bijvoorbeeld gaan trainen bij een personal trainer in plaats van thuis of in de anonimiteit van een groep. Of waarom je begeleiding zoekt bij een coach. Natuurlijk is dit omdat een coach je helpt inzichten boven water te krijgen wat zonder begeleiding niet lukt. Een blinde vlek heet immers niet voor niets een blinde vlek. Zonder begeleiding is het bijna onmogelijk om daar zelf toegang toe te krijgen. Wat echter minstens zo belangrijk is, is dat je iemand hebt die je op koers houdt door telkens de gewenste verandering terug te halen en te checken in hoeverre het lukt deze weg vast te houden. Ga maar na: als je echt wilt dat een verandering succesvol wordt, dan stop je niet bij je coach als je het inzicht hebt gekregen en de eerste stap hebt gezet. Dan houd je die begeleiding aan, juist om terugval te voorkomen.

Kritische massa

Dan zien we nog een belangrijk aspect in de verandering van de afgelopen maanden. Het is gemakkelijker om een andere werkwijze vast te houden wanneer je niet alleen bent en je een massa gelijkgestemden hebt die achter de nieuwe werkwijze staan.

Om het thuiswerken nog even als voorbeeld te gebruiken: nu gebleken is dat thuiswerken vaak prima werkt en het (noodgedwongen) zo massaal is ingezet, hebben we een veel grotere groep werkgevers gekregen die dit ook na Corona zullen blijven inzetten. Hoe vaak kwam het voorheen niet voor dat iemand dat iemand die thuis wilde werken te horen kreeg dat dit niet kon in dat bedrijf, deze industrie, noem maar op. Nu is gebleken dat het blijkbaar vaak prima kan. Doordat steeds meer bedrijven het gaan inzetten ontstaat er een kritische massa die maakt dat steeds meer bedrijven die trend schoorvoetend volgen. Waarom zou je nog kiezen voor een werkgever waar geen enkele flexibiliteit is, als nu zoveel zijn waar deze er wel is?

Hiermee is niet gezegd dat iedereen ongebreideld en zonder enige kaders het thuiswerken moet goedkeuren. De Corona situatie laat echter wel zien dat er blijkbaar meer kan dan we voorheen dachten. Huisregels en bedrijfsreglementen worden momenteel dan ook op diverse punten aangepast om deze nieuwe inzichten en ervaringen in te passen in onze normale manier van werken.

Dat verdient een….?

In de praktijk kan het wel even duren voordat je de kritische massa hebt bereikt en het vliegwiel voor je gaat werken zodat het bijna vanzelf gaat. Laat het daar dan ook niet alleen vanaf hangen. Beloon jezelf met elke succes dat je behaalt: groot of klein.

In de maanden dat we nog veel meer beperkt waren dan nu in ons doen en laten, was het belangrijk dat iedereen zich aan de nieuwe regels hield om de verspreiding van het virus onder controle te krijgen. In elke persconferentie werd uitgebreid aandacht besteed aan het uitspreken van de waardering naar iedereen die zich hier aan hield en alle mensen die zo hard aan het werken waren om enerzijds de maatschappij in te richten volgens de nieuwe regels en anderzijds zo goed mogelijk te zorgen voor de zieke mensen.

Een blijk van waardering doet altijd goed. Ga maar bij jezelf na: wie krijgt er niet graag af en toe een schouderklopje? Als jij een situatie wilt veranderen, zorg dan zelf voor deze schouderklopjes. Er zijn vast mijlpalen te definiëren die zich uitstekend lenen voor zo’n beloning. Vier de successen. Dat is belangrijker dan je denkt. In één van de volgende blogs ga ik dieper in op onze behoefte aan waardering, wat er dan gebeurt en hoe we hier op in kunnen spelen.

Corona lessen op een rijtje:

Dus als we even terugkijken naar de afgelopen maanden, dan blijkt inderdaad dat we een aantal lessen kunnen halen uit de Corona tijd als het gaat om het realiseren van blijvende veranderingen.

Hier nog even een samenvatting:

  1. Creëer een gevoel van urgentie of een brandend verlangen;
  2. Kom in actie en ontplooit activiteiten die je naar de nieuwe situatie brengen;
  3. Zorg voor een stok achter de deur zodat je het ook volhoudt als het even moeilijk is;
  4. Creëer een kritische massa;
  5. Beloon jezelf regelmatig als je een mijlpaal haalt.

Heel veel succes met jouw verandering! Vind je het na het lezen van deze blog toch nog lastig? Dan kan Sqribox je op een aantal van deze punten extra helpen. Sluit aan bij één van de Proeverijen om dit zelf te ervaren.

Gerelateerde artikelen: